Checklist: zo motiveer je werknemers met motiverende gespreksvoering

Als werkgever wil je je (goede) personeel graag zo lang mogelijk in je bedrijf houden. Goed personeel is immers goud waard, zeker in een krappe arbeidsmarkt. Motiverende gespreksvoering kan helpen om je personeel te behouden. Hoe werkt dit? Wij helpen je op weg met deze checklist.

Werknemers die zich gewaardeerd voelen, blijven langer en presteren beter. Maar hoe zorg je daarvoor? Het antwoord is simpel: door goed werkgeverschap te tonen. En een krachtige manier om dat te doen, is met motiverende gespreksvoering.

Wat is motiverende gespreksvoering?

Motiverende gespreksvoering is een gesprekstechniek, gericht op gedragsverandering. De methode helpt mensen om hun eigen motivatie te ontdekken. En hun gedrag vervolgens aan te passen. Wil je je werknemers stappen laten zetten in hun ontwikkeling, gezondheid of welzijn? Dan kan motiverende gespreksvoering een effectieve techniek zijn.

Je legt de ander hierbij geen adviezen op. Uit onderzoek weten we namelijk dat alles wat van buitenaf gestimuleerd wordt, snel weer wegzakt. Het werkt vaak beter als iemand zelf bedenkt wat hij of zij anders wil doen. Zo begeleid je werknemers om zelf tot inzichten en oplossingen te komen.

Toepassing van motiverende gespreksvoering

De belangrijkste gesprekstechnieken van motiverende gespreksvoering zijn actief luisteren en open vragen stellen. Zo help je werknemers om hun interne drijfveren te ontdekken en hun doelen te bereiken. Iemand die rookt, kan bijvoorbeeld diep van binnen de wens hebben om gezonder te gaan leven. Als diegene zich bewust wordt van die wens, kan dat helpen om met roken te stoppen. Als mensen hun doelen bereiken, stijgt hun zelfvertrouwen. Het resultaat? Meer welzijn en vitaliteit, betere prestaties en een positieve werksfeer. In dit artikel vertelt zorgorganisatie Cello hoe werknemers zichzelf leren coachen.

Bewezen succesvolle methode

Oorspronkelijk komt motiverende gespreksvoering uit de verslavingszorg. Onderzoekers ontdekten dat mensen die intrinsiek gemotiveerd waren om te stoppen met drugs, alcohol of gokken, daar vaker in slaagden. Motiverende gespreksvoering is een evidence based gespreksmethode. Het effect ervan is dus uit onderzoeken gebleken.

Inmiddels wordt het ook toegepast in coaching, leiderschap en HR. De empathische en motiverende houding die erbij horen, hebben namelijk een positief effect op gedragsverandering in allerlei situaties. Dus ook op de werkvloer.

Wat zijn de vier principes van motiverende gespreksvoering?

Motiverende gespreksvoering gaat uit van de volgende vier principes:

• Acceptatie

  Het is belangrijk om de ander te accepteren. Daar hoort bij dat je de ander zelf keuzes laat maken. Zoals welke eerste stap iemand wil zetten naar verandering.

• Samenwerken

  Gelijkwaardige samenwerking is het uitgangspunt. Je stelt je niet als meerdere op. Geef geen adviezen, maar vraag de ander aan welke oplossing hij denkt.

• Oproepen

  Ga ervanuit dat mensen de kracht om te veranderen al in huis hebben. Ze kennen vaak de voordelen van de gewenste verandering al. Je hoeft die alleen maar naar boven te halen: op te roepen.

• Compassie

  Zet je in voor de belangen van de ander. Een empathische houding aannemen is belangrijk. Dat doe je door echte interesse te tonen.

Checklist motiverende gespreksvoering

Wil je motiverende gespreksvoering effectief inzetten? Pas dan de volgende basisgesprekstechnieken toe.

1. Luister actief en zonder oordeel

Toon oprechte interesse in wat je werknemer zegt. Knik bijvoorbeeld en maak oogcontact. Luister actief en toon dat door regelmatig samen te vatten wat de ander zegt. Onderbreek de ander niet, maar geef ruimte om gedachten en behoeften te delen.

2. Stel open vragen

Stel open vragen, die stimuleren namelijk reflectie en zelfinzicht. Een werknemer wil bijvoorbeeld beter omgaan met stress, maar weet niet waar te beginnen. Kom dan niet met het advies om te mediteren, maar vraag: “Wat maakt dit voor jou belangrijk? Wanneer voelde je je voor het laatst echt ontspannen?” Dit helpt de werknemer om tot inzichten te komen.

3. Toon empathie en begrip

Herken en benoem de gevoelens en behoeften van de werknemer. Zeg bijvoorbeeld: “Ik hoor dat je niet goed in je vel zit. Dat lijkt me lastig.” Dit zorgt voor een veilige sfeer waarin werknemers hun uitdagingen durven te delen.

4. Bevestig positieve intenties en inspanningen

Een werknemer probeert meer te bewegen, maar zegt: “Ik loop nu wel vaker, maar nog niet genoeg.” Erken de inzet, door te zeggen: “Je bent al begonnen met wandelen, dat is een goede eerste stap! Wat helpt je om dit vol te houden?” Dit stimuleert zelfvertrouwen en motiveert om door te zetten.

5. Help de werknemer zelf oplossingen te vinden

Een werknemer wil gezonder eten, maar heeft moeite om ongezonde snacks te laten staan. Vraag dan: “Welke gezonde keuzes spreken jou aan? Wat zou je zelf willen proberen?” Dit vergroot eigenaarschap en betrokkenheid van de werknemer bij de oplossing.

Een ander voorbeeld: een werknemer wil vaker sporten, maar zegt telkens “geen tijd” te hebben. Moedig dan aan, bijvoorbeeld zo: “Ik snap dat een drukke agenda lastig is. Hoe zou je een kleine eerste stap kunnen zetten?” Dit verlaagt de drempel en stimuleert motivatie.

6. Gebruik de balans tussen sturen en volgen

Geef richting waar nodig, maar dwing geen verandering af. Een gidsende houding is belangrijk. Wat dit concreet betekent? Een werknemer wil bijvoorbeeld ’s avonds minder schermtijd, maar valt steeds terug in oude gewoonten. Zeg dan niet: “Je moet gewoon je telefoon wegleggen.” Maar toon begrip: “Een gewoonte te doorbreken is lastig. Dat snap ik. Wat heeft je eerder geholpen om een verandering vol te houden?”

7. Benoem het verschil tussen doelen en gedrag

Een werknemer zegt dat ze zich fitter wil voelen, maar slaapt regelmatig maar vijf uur per nacht. In plaats van te zeggen: “Dat is niet gezond”, benoem je het verschil. “Je zegt dat je meer energie wilt, maar je slaapt weinig. Hoe denk je dat dit met elkaar samenhangt?”

8. Sluit af met concrete stappen

Eindig het gesprek met concrete afspraken. Vraag bijvoorbeeld: “Wat ga je de komende weken anders doen?” Dit verhoogt de kans op actie. Stel dat je werknemer gezonder wil eten, maar het lastig vindt om daarmee te beginnen. Vraag dan: “Wat is één kleine verandering die je deze week zou willen proberen?” Dat is misschien snacks uit de snoepautomaat vervangen door gezonde tussendoortjes.

Waarom is motiverende gespreksvoering belangrijk?

Wanneer mensen zelf gemotiveerd zijn om te veranderen, zijn ze eerder geneigd om vol te houden. Die intrinsieke motivatie leidt tot duurzame verandering. Zo bouw je aan een gezonde, energieke werkplek waar mensen zich gehoord en gewaardeerd voelen. Dat doet wonderen voor hun duurzame inzetbaarheid. En tevreden en gelukkige werknemers zijn productiever, presteren beter en zijn minder vaak ziek. Zo heeft motiverende gespreksvoering dus ook direct invloed op het succes van je bedrijf.

Verdieping en training motiverende gespreksvoering

Meer weten over motiverende gespreksvoering? William Miller en Stephen Rollnick leggen in hun boek ‘Motiverende Gespreksvoering’ uitgebreid uit hoe je de techniek toepast. Dit boek is een waardevolle bron voor iedereen die er meer over wil leren.

Wil je jouw personeel trainen in motiverende gespreksvoering? Je kunt hiervoor een cursus volgen. De Nederlandse Vereniging van trainers in Motiverende Gespreksvoering (MINTned) biedt trainingen aan. Daarin leer je de belangrijkste technieken. Ook oefen je met voorbeeldsituaties. Speciaal voor professionals die hun vaardigheden in motiverende gespreksvoering willen ontwikkelen of verbeteren.