Lastige pensioenvraag
“In het verleden ben ik gescheiden. Nu ga ik binnenkort met pensioen. Moet ik nog wat regelen met mijn ex-partner?”.
Echtscheidingsspecialiste Truus van Breda-Klaver geeft antwoord
Als jij en je partner uit elkaar zijn gegaan, dan heeft dat gevolgen voor je pensioen. Deze gevolgen zijn afhankelijk van de manier waarop je uit elkaar bent gegaan en hoe je jouw pensioen hebt verdeeld.
Om te beginnen is de datum waarop je bent gescheiden van belang. De scheidingsdatum is de datum van inschrijving in de Registers van de Burgerlijke Stand.
- Bij een scheiding vóór 27-11-1981 kan een ex-partner geen aanspraak meer maken op het ouderdomspensioen.
- Ben je gescheiden tussen 27-11-1981 en 1-5-1995? Dan is het zogeheten Boon/Van Loon-arrest van toepassing. Op basis hiervan heeft je ex-partner mogelijk recht op een deel van je ouderdomspensioen en/of nabestaandenpensioen. De eventuele aanspraken hierover zijn vastgelegd in het zogenaamde echtscheidingsconvenant. Pensioenaanspraken die voortvloeien uit het Boon/Van Loon-arrest moet je ex-partner zelf op jou verhalen. Je ex-partner krijgt het pensioen dus niet uitbetaald via de pensioenuitvoerder. Vaak zal er een gespecialiseerde advocaat aan te pas moeten komen.
- Ben je gescheiden na 1-5-1995? Dan zijn er verschillende mogelijkheden geweest om je pensioen te verdelen:
1. Wettelijke verdeling: in twee gelijke delen
Hierbij heeft je ex-partner recht op de helft van het ouderdomspensioen dat je tijdens de relatie (periode van huwelijk of geregistreerd partnerschap) hebt opgebouwd. Dit noemen we ook wel ‘verevening’ en geldt alleen als er sprake was van een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Deze verdeling is wettelijk geregeld en geldt alleen als het deel voor je ex-partner niet kleiner is dan € 458,94* bruto per jaar. (* cijfer 2016)
Heb je binnen twee jaar na je scheiding het 'Formulier Mededeling van Scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen' ingevuld en opgestuurd naar je pensioenuitvoerder? Dan wordt de betaling door de uitvoerder geregeld. Heb jij (of je ex-partner) niets doorgegeven, dan moet je de betaling aan je ex-partner zelf regelen.
2. Andere verdeling
Het kan zijn dat jij en je ex-partner samen hebben gekozen voor een andere verdeling. Bijvoorbeeld dat je ex-partner 75% van het ouderdomspensioen ontvangt. Of dat je de periode dat je ongehuwd samenwoonde ook verdeelt. Deze afspraken zijn dan vastgelegd in een convenant.
Ook hier is het belangrijk of je het 'Formulier Mededeling van Scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen' op de website van de Rijksoverheid binnen twee jaar na je scheiding heeft ingevuld en opgestuurd naar je pensioenuitvoerder. Heb je dit gedaan? Dan regelt de uitvoerder de betaling. Heb jij (of je ex-partner) niets doorgegeven? Dan moet je de betaling aan je ex-partner zelf regelen.
3. Conversie
Conversie is een manier om je ex-partner te voorzien van een eigen ouderdomspensioen. Je laat dan een deel van je ouderdomspensioen en/of het bijzonder partnerpensioen voorgoed omzetten. Bijzonder partnerpensioen ontstaat door scheiding of ontbinding van het geregistreerd partnerschap. Of als de partnerrelatie stopt bij ongehuwd samenwonen. Het is een bijzonder partnerpensioen dat een ex-partner ontvangt als de verzekerde op het moment van overlijden gescheiden is. Jij (of je ex-partner) moet conversie ook binnen twee jaar kenbaar maken aan de pensioenuitvoerder via het 'Formulier Mededeling van Scheiding in verband met Verdeling van Ouderdomspensioen’ op de website van de Rijksoverheid. De voorwaarden die voor conversie gelden vind je in je pensioenreglement.
Zowel jij als je ex-partner ontvangen bij conversie het eigen deel van het pensioen als je jouw pensioenleeftijd bereikt. Uiteraard moet je ex-partner wel in leven zijn om een uitkering van het ouderdomspensioen te kunnen ontvangen.
4. Geen afspraken gemaakt
Maak je geen pensioenafspraken bij de scheiding? Dan heeft je ex-partner nog altijd recht op de helft van het ouderdomspensioen dat je tijdens je huwelijk of geregistreerd partnerschap hebt opgebouwd: de wettelijke verdeling. Voor een rechtstreeks recht op betalingen van de pensioenuitvoerder moet jij (of je ex-partner) binnen twee jaar na de scheiding het 'Formulier Mededeling van Scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen' opsturen. Je vindt dit formulier op de website van de Rijksoverheid. De pensioenuitvoerder gaat dan (vanaf de pensioendatum) op basis van deze wettelijke verdeling uitbetalen. Ook kan je ex-partner aanspraak maken op het bijzonder partnerpensioen.