Zelf dacht Lieke Danenberg (41) weinig na over haar financiële onafhankelijkheid. Totdat ze zzp'er werd en zich afvroeg wat dit betekende voor bijvoorbeeld haar pensioen. Nu is ze een van de drijvende krachten achter financieel platform Elfin. Ze helpt mensen om financieel goed voor zichzelf te zorgen. Lieke deelt graag haar tips.
1. Maak voordat je gaat samenwonen goede afspraken
Lieke: “Vaak heb je allebei je ideeën over geld. En hoe je de geldzaken regelt binnen je relatie. De een is opgevoed met het idee dat er één kostwinner is. De ander kreeg ingepeperd dat je financieel onafhankelijk moet zijn. Hoe lastig ook, praat al vroeg in je relatie over geld. Dan leg je een basis om bij grote momenten, zoals samenwonen, afspraken te maken.”
Klaar om samen te wonen?
Hier vind je volop inspiratie! Bijvoorbeeld de Samenwonen Checklist. Of tips hoe je samen begint aan een huishoudboekje.
De voordelen van een samenlevingscontract
Wil je belangrijke zaken goed geregeld hebben? Sluit dan bijvoorbeeld een samenlevingscontract af. Hierin leg je vast hoe jullie de kosten gaan verdelen. Hoeveel geld jullie allebei los van elkaar meenemen. En wat er gebeurt als jullie relatie eindigt. “Je kunt ervoor kiezen jouw inleg te beschermen. Gaan jullie uit elkaar? Dan krijg je dat bedrag terug voordat jullie de rest verdelen. Ook kun je vastleggen dat wat jij op je eigen rekening spaart van jou blijft. Een andere afspraak kan zijn dat je juist alles met je partner deelt. En dus ook weer verdeelt als jullie los van elkaar verder gaan.”
Vraag een financieel expert mee te kijken
“Voordat je een contract ondertekent, raad ik aan een financieel expert mee te laten kijken. Die kan checken of alle zaken onderling goed geregeld zijn. Ook bijvoorbeeld het partnerpensioen. Met een samenlevingscontract heb je namelijk niet automatisch recht op partnerpensioen. Check bij jullie pensioenfonds – als jullie dat hebben – hoe je elkaar als partner registreert.”
‘Het is belangrijk dat je begrijpt wat je afspreekt.’
2. Bouw je financiële kennis op
Misschien vind je informatie over sparen, hypotheken en beleggen niet interessant of ingewikkeld. En heeft je partner er veel meer kennis over. “En toch: zorg dat je weet hoe het werkt. Prima dat je partner de geldzaken naar zich toetrekt. Maar duik er niet voor weg. Het is belangrijk dat je begrijpt wat je afspreekt.”
Er zijn veel online community's – zoals Elfin of Porterenee – waar je kennis op kunt doen. In begrijpelijke taal en met goede voorbeelden. Of neem een kijkje op Wijzer in geldzaken. Je kunt ook veel leren van hoe anderen hun geldzaken regelen.
3. Verdeel de kosten eerlijk
Grofweg zijn er drie manieren om de kosten te verdelen als je samenwoont:
- 50-50-regeling. Daarbij zet je allebei een even groot bedrag op de gezamenlijke rekening. Dit werkt goed als je ongeveer hetzelfde verdient.
- Verdeling naar verhouding van inkomen. Stel dat jouw partner driekwart van het gezamenlijk inkomen verdient. En jij één kwart. Dan betaal je ook maar een kwart van de uitgaven.
- Zakgeldregeling. Je stort alle inkomsten op één rekening en keert naar beiden hetzelfde ‘salaris’ uit. Van de rest betaal je alle gezamenlijke kosten. En spek je bijvoorbeeld de gezamenlijke spaarrekening.
Ook wie minder werkt is van waarde
“Lieke is zelf voorstander van de zakgeldregeling. Je gaat er dan vanuit dat je allebei dezelfde waarde hebt. Het maakt niet uit of je fulltime advocaat bent of parttime werkt in de ouderenzorg. Want in de uren dat je geen betaald werk doet, zorg je voor het huishouden. Of voor de kinderen. Of misschien ben je mantelzorger van je ouders. Ook dát is van waarde. Bovendien geeft de zakgeldregeling je de ruimte om zelf vermogen op te bouwen.”
4. Zorg dat je samen grip op je geld hebt
Lieke tipt om maandelijks een moneydate te plannen. “Bespreek wat er ligt aan rekeningen. Ga ook na of jullie uitgaven en spaardoelen passen bij jullie dromen. Zo krijg je samen grip op je geld. En blijf je allebei betrokken bij jullie geldzaken.” Bovendien komen rare uitschieters of onverwachte uitgaven zo ook ter sprake.
Jaarlijks gesprek met een financieel planner
“Het is een idee om jaarlijks je geldzaken door te nemen met een onafhankelijk financieel adviseur. Die kan met jullie meedenken over spaardoelen, beleggingsvormen en de hypotheek aflossen. Maar ook hoe je een schenking van je ouders of een erfenis vastlegt. Ja, zo’n financieel adviseur inschakelen kost geld. Toch kan het ook veel opleveren, aan besparingen of slimme oplossingen.”
Meer uit je geld halen
NN Inzicht geeft een handig overzicht van je dagelijkse geldzaken.
En het is dé manier om meer uit je geld te halen.
5. Houd je persoonlijke rekening aan, náást jullie gezamenlijke rekening
Voor je gevoel van onafhankelijkheid kan het fijn zijn een eigen rekening te hebben. Dus naast de gezamenlijke rekening die je met je partner deelt. "Zo hoef je niet elke uitgave te verantwoorden. Dit voorkomt onnodige ruzies en discussies. Bovendien kun je zo je eigen spaardoelen maken."
Persoonlijke spaarpotjes
Lieke tipt om ook over die persoonlijke potjes in gesprek te blijven. “Want het zegt wat als een van de twee veel meer spaart dan de ander. Hoe kun je samen ervoor zorgen dat je je allebei financieel veilig voelt?”
'Check elke vijf jaar jullie samenlevingscontract: sluit het nog aan?'
6. Maak nieuwe afspraken als jullie situatie verandert
Misschien beginnen jullie aan een gezin en gaat een van de twee minder werken. Kijk dan opnieuw naar de verdeling van de kosten. Klopt deze nog wel? En pak het samenlevingscontract er ook eens bij. Sowieso is het slim om dit contract elke vijf jaar te checken. Sluit het nog aan bij jullie situatie?
7. Bouw een goede buffer op
Bouw samen een financiële buffer op. Denk aan een bedrag van drie tot zes keer jullie maandelijkse uitgaven. Zo'n buffer wil je sowieso hebben. Bijvoorbeeld voor de kapotte wasmachine. Of als het dak lekt. Maar je kunt 'm ook gebruiken voor plotselinge veranderingen in het leven. Bijvoorbeeld als je ineens zonder baan zit. Of wanneer je als zzp'er een paar maanden minder verdient. Die buffer spreek je in overleg aan. En hij is er óók om te verdelen als je uit elkaar gaat.
8. Vul een mogelijk pensioengat aan
Blijf jij straks een extra dag thuis voor de kinderen? Dan heb je op termijn minder pensioen dan je partner. Of misschien ben je er een tijd tussenuit geweest, voor een studie of mantelzorg. Bespreek hoe je dit pensioengat of pensioentekort aanvult. Dat kan bijvoorbeeld door samen te sparen of te beleggen.
Je kunt ook een aanvullend pensioenproduct afsluiten. Gaan jullie vóórdat jullie met pensioen gaan uit elkaar? Laat je dan goed adviseren over de rechten en plichten bij dit zelf gespaarde pensioen.
‘Samen nadenken over “wat als”: dat is niet alleen zakelijk maar ook liefdevol.’
9. Denk vooruit
Lieke: “Als je net samenwoont denk je niet graag na over je partnerpensioen. Of over wat er gebeurt als je uit elkaar gaat. Terwijl het superbelangrijk is om vooruit te denken. Zodat je in elke situatie goed voor jezelf kunt zorgen.”
“Zelf heb ik mijn oudere 'ik' met me meelopen. Hoe wil ik erbij zitten als ik vijftig ben? Hoe wil ik leven als tachtigjarige? Dat dwingt mij en mijn partner om eerlijke en slimme keuzes te maken.”
En ja, het kan zakelijk overkomen om de 'wat als' te bespreken. “Maar er zit ook iets liefdevols in. Uiteindelijk gaat het om de vraag: wat gun je elkaar nu en in de toekomst? Dat is een mooi uitgangspunt voor de financiële onafhankelijkheid van beide partners. Iets waar je sámen aan werkt.”
Een gezamenlijke rekening of eentje voor jezelf?
Open jouw betaalrekening bij Nationale-Nederlanden. Inclusief NN Inzicht: dé tool voor grip op je geldzaken, dankzij handige seintjes.
