Hoe herken je mentale klachten op de werkvloer en wat kun je doen? Dat zit zo
Het ziekteverzuim is Nederland blijft hoog. Vooral het aantal mensen dat zich ziekmeldt door psychische klachten groeit. Dit is zorgelijk. Het is daarom belangrijk om aandacht te geven aan mentale gezondheid op het werk. Werknemers die niet goed in hun vel zitten, lopen meer risico op langdurig verzuim. Dit wil je natuurlijk voorkomen. Want langdurig verzuim heeft ook gevolgen voor de rest van je werknemers en je bedrijf. Als werkgever kun je een rol spelen in het voorkomen van psychisch verzuim. In dit artikel lees je daar meer over.
Waarom mentale gezondheid op de werkvloer belangrijk is
Wist je dat ruim een derde van het ziekteverzuim komt door psychische klachten zoals stress, burn-out of depressie? Het herstel duurt vaak lang: gemiddeld blijven werknemers met psychische klachten twee keer zo lang thuis als mensen met fysieke klachten. Het is dus belangrijk om de signalen van psychische klachten op tijd te herkennen en je werknemer hierin te ondersteunen.
Wat is mentale gezondheid?
Mentale gezondheid gaat over je je voelt, denkt en omgaat met stress. Een mentaal gezonde werknemer is veerkrachtig, positief en kan goed functioneren. Mentale klachten zijn bijvoorbeeld vermoeidheid, concentratieproblemen, somberheid of emotionele uitputting. Die klachten kunnen het dagelijks functioneren flink verstoren. (Bron: Volksgezondheid en Zorg).
Als werkgever is het heel kosteneffectief om te investeren in de mentale gezondheid van je werknemers.
- Psychiater Christiaan Vinkers
Zo herken je signalen van mentale klachten bij werknemers
Het is voor jou als werkgever niet altijd te zien als je werknemer mentale klachten heeft. Toch zijn er signalen waar je op kunt letten:
• Ander gedrag: iemand is extra prikkelbaar, trekt zich meer terug, is juist overactief of onrustig.
• Veel korte ziekmeldingen: je ziet dat je werknemer regelmatig afwezig is zonder duidelijke (fysieke) oorzaak.
• Vermoeidheid: je werknemer komt heel moe over of geeft aan slecht te slapen.
• Problemen met concentreren: je werknemer is vergeetachtig, besluiteloos of maakt meer fouten in het werk.
• Negatieve stemming: je merkt dat je werknemer somber, of minder gemotiveerd is.
• Doorslaan in gedrag: je werknemer werkt lang door, vertrekt als laatste en heeft moeite om het werk los te laten.
Herken je deze signalen? Dan is het belangrijk om met je werknemer in gesprek te gaan. Zie je bijvoorbeeld dat je werknemer stiller is dan normaal? Dan kun je een vraag stellen als: ‘Ik merk dat je wat stiller bent dan normaal, herken je dit?’. Een meer algemene vraag kan ook zijn: ‘Wat houd je op dit moment bezig?’. Wees je ervan bewust dat de oorzaak van psychische klachten niet altijd bij het werk ligt. Ook privéomstandigheden kunnen een rol spelen.
Wat kun je als werkgever doen om psychisch verzuim op de werkvloer te voorkomen?
Mentale klachten op de werkvloer kunnen zorgen voor een domino-effect, legt psychiater Christiaan Vinkers uit. Valt één werknemer uit? Dan neemt de druk op collega’s toe met het risico dat ook zij uitvallen. Daarom is het belangrijk om aandacht te besteden aan mentale gezondheid binnen je bedrijf.
5 tips om psychisch verzuim te voorkomen:
1. Zorg voor een open en veilige cultuur
Zorg voor een werksfeer waarin mentale gezondheid bespreekbaar is. Laat je werknemers merken dat ze voor vragen of zorgen altijd bij je terechtkunnen. Luister zonder oordeel. Laat ook aan je werknemers zien dat het niet erg is als ze een dag niet 100% presteren. Er zitten nou eenmaal dagen tussen waarop het minder goed gaat. Maak ook duidelijk bij wie werknemers waarvoor terechtkunnen. Bijvoorbeeld bij een leidinggevende, HR, bedrijfsarts of vertrouwenspersoon. Een veilige werkomgeving zorgt ervoor dat mensen zich durven uit te spreken. Het speelt een belangrijke rol in het voorkomen van verzuim.
2. Maak werknemers bewust van hun mentale gezondheid
Maak mentale gezondheid bespreekbaar. Leg je werknemers uit welke hulp jij als werkgever kan bieden. Geef zelf het goede voorbeeld. Dit kun je doen door open te zijn over je eigen uitdagingen of waar je tegenaan loopt. Dat verlaagt de drempel voor je werknemers om hun situatie met jou bespreekbaar te maken.
3. Toon waardering
Waardering vergroot het werkplezier en kan een aanmoediging zijn voor je werknemer. Een compliment, een bedankje of een klein gebaar kan al veel betekenen. Ook zorgt het tonen van waardering dat er vertrouwen ontstaat. Je werknemers durven dan eerder te delen waar ze tegenaan lopen.
4. Stel de juiste vragen aan je werknemer
Door een open gesprek aan te gaan met je werknemer en de juiste vragen te stellen, krijg je beter inzicht in hoe het gaat. Het is goed om open vragen te stellen, zoals: ‘Wat kost je energie? Wat wil je veranderen? Wat heb je nodig?’. Zo help je je werknemer overzicht te krijgen en zoek je samen naar oplossingen.
5. Kijk wat je werknemers nodig hebben
Heb je een werknemer met mentale klachten? Ga met elkaar in gesprek en kijk wat de werknemer nodig heeft om zich beter te voelen. Denk aan flexibele werktijden, een rustiger werktempo of sportmogelijkheden op het werk. Kijk hoe je je werknemers daarin kunt ondersteunen. Kleine aanpassingen kunnen al een groot verschil maken. En je geeft hiermee aan dat je de behoeften van je werknemers serieus neemt.
Waarom aandacht besteden aan mentale gezondheid nog meer belangrijk is
Een mentaal gezonde werknemer kan meer werk verzetten, is creatiever en minder vaak ziek. Ook draagt een positieve werksfeer bij aan werkgeluk en helpt het nieuwe mensen aan te trekken. Aandacht besteden aan mentale gezondheid is dus niet alleen menselijk, maar ook belangrijk om je bedrijf draaiende te houden.