Trendrapport ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid juni 2025

Het ziekteverzuim blijft hoog. In 2024 meldde meer dan de helft van de ruim 8 miljoen werknemers zich minstens één keer ziek. Gemiddeld waren zij ruim drie weken afwezig. Dat is vaker én langer dan in 2023. Verzuim kost ons als samenleving veel geld. De kosten hiervan kwamen vorig jaar uit op ruim 28,5 miljard euro.

Alle nieuwe trends en inzichten in ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid lees je in ons nieuwste trendrapport. In dit artikel vind je de belangrijkste inzichten uit dit trendrapport.

Ziekteverzuim per leeftijdsgroepen en geslacht

In de leeftijdsgroep van 35 tot 45 jaar meldden werknemers zich in 2024 vaker en langer ziek dan werknemers in andere leeftijdsgroepen. In de leeftijdsgroep 25 tot 35 jaar is het verzuim gelijk gebleven. Maar psychische klachten zijn in deze groep vaker de oorzaak van verzuim. Een hoge werkdruk maakt het lastig om werk en privé in balans te houden.

Bij vrouwen van 25 tot 45 jaar zijn psychische klachten na griep de belangrijkste verzuimoorzaak. Werknemers in deze leeftijd leggen zichzelf vaak een hoge druk op.

Verzuim naar sectoren

Het verzuim daalde licht in de sectoren Horeca, Bouw, Gezondheid, Handel en Vervoer & opslag. Wat opvalt is dat de verzuimduur in de sectoren Horeca en Handel korter is. Dat komt omdat het psychisch verzuim in deze sectoren lager is dan in andere sectoren.

De zorgsector heeft nog steeds het hoogste verzuimpercentage: 7,3%. Het verzuim door psychische klachten steeg in deze sector. De werkdruk blijft toenemen door bijvoorbeeld bezuinigingen, personeelstekorten en vergrijzing.

De langste verzuimduur komt voor in de sector Vervoer & opslag. In 2024 was die gemiddeld 23,5 werkdagen. Deze sector heeft te maken met veel vergrijzing en een hoge werkdruk door personeelstekorten.

Mentale en sociale welzijn staat onder druk

Werknemers hebben het mentaal steeds zwaarder. Dat komt bijvoorbeeld door personeelstekorten, maatschappelijke onzekerheid en digitalisering. Hierdoor blijft het psychisch verzuim stijgen.

Werkdruk speelt hierin ook een rol. Volgens de Werkgevers Enquête Arbeid 2024 (WEA) is werkdruk een groot arbeidsrisico (34%). Door krapte op de arbeidsmarkt – er zijn gemiddeld 108 vacatures per 100 werkzoekenden – is de werkdruk hoog. Dat zorgt ook voor een drempel voor werknemers om zich ziek te melden. Uit onderzoek van Markteffect blijkt dat 26% van de werknemers druk voelt om door te werken wanneer ze ziek zijn.

Uitval door stress of een burn-out duurt gemiddeld 250 tot 300 dagen.

Voorspellers van ziekteverzuim

Uit het onderzoek van Markteffect bleek dat ingrijpende gebeurtenissen niet direct invloed hebben op het ziekteverzuim. Maar zo'n gebeurtenis kan wel invloed hebben op het functioneren. En daarmee indirect op ziekteverzuim. Van de werknemers die minimaal één levensgebeurtenis meemaakten, geeft 43% aan dat dit een (zeer) sterke invloed op hun functioneren had. Zij verzuimden ook meer dan werknemers die geen tot weinig invloed merkten. “Zo zijn levensgebeurtenissen indirect wel voorspellers van ziekteverzuim.”

Gemiddeld maakten werknemers de afgelopen twee jaar 2,2 levensgebeurtenissen mee. Vaak hangen ze met elkaar samen. Bijvoorbeeld: een relatie gaat uit, dus iemand moet dan ook verhuizen.

Verder viel in het onderzoek op dat 31% van de werknemers de afgelopen twee jaar geldzorgen had. Een groot deel daarvan vindt het belangrijk dat de werkgever ze ondersteunt na het delen van uitdagingen. En juist rondom financiële stress stellen werkgevers geen vragen. Dat zien ze als privézaak en ze willen zich niet opdringen.

Houd rekening met de belastbaarheid van werknemers.

Grote kans voor werkgevers

Als werknemers hun geldstress of andere mentale problemen wél bespreekbaar maken, dan doen ze dat niet zomaar. Dan willen ze ook graag die ondersteuning. Daar ligt een grote kans voor werkgevers. Ze kunnen werknemers hierbij ondersteunen. Bijvoorbeeld met hulp via de collectieve zorg- of inkomensverzekeringen.

Ook is het belangrijk om rekening te houden met de belastbaarheid van werknemers. Voor rouw staat in de cao bijvoorbeeld vier verlofdagen. Maar rouwen is voor iedereen anders. Als iemand meer tijd nodig heeft, is het belangrijk om daar flexibel mee om te gaan.

Meer weten over het onderzoek onder werkgevers en werknemers?

Bekijk de infographic over het onderzoek

Hoe staat het met arbeidsongeschiktheid in Nederland?

Het aantal arbeidsongeschikten in de WIA is nog nooit zo hoog geweest. Vooral de WIA-instroom van werknemers tot 35 jaar is hoog. Deze groep is nog niet zo lang aan het werk en valt nu al langdurig uit. Deze werknemers missen soms de vaardigheden om met stress om te gaan. Het gevolg op langere termijn: steeds meer jonge werknemers vallen uit met psychische klachten.

Het voorkomen van langdurig ziekteverzuim is belangrijker dan ooit.

Wat verder opvalt rond arbeidsongeschikthed: de belangrijkste oorzaak van de WIA-instroom ligt bij psychische klachten. Die stijgen al jaren. Dan gaat het over een hoge werkdruk en de werk-privébalans die niet op orde is. Ook raken veel werknemers arbeidsongeschikt door klachten die te maken hebben met long covid.

Ook is het opvallend dat vrouwen veel vaker een WIA-uitkering aanvroegen en kregen dan mannen. Vrouwen in de leeftijd tussen 25 en 45 jaar leggen zichzelf een hoge druk op. Ook werken er naar verhouding veel vrouwen in de gezondheidszorg, waar het verzuim heel hoog is. Dat komt door bijvoorbeeld personeelstekorten, zware werkomstandigheden en lange wachtlijsten.

Verzuim voorkomen: hoe pak je dat aan?

Het hoge ziekteverzuim in Nederland heeft nog steeds veel aandacht nodig. Wat kun je daar als werkgever aan doen? Werk aan verzuimpreventie. Leren hoe je dat aanpakt? Ga aan de slag met 5 tips om (langdurig) ziekteverzuim te voorkomen.