Generatie X op de werkvloer? Dat zit zo

Werknemers uit generatie X vormen vaak de ruggengraat van je organisatie. Ze kennen je bedrijf door en door en schakelen snel. En blijven kalm als het even tegenzit. Dus natuurlijk wil je deze ervaren krachten binnen je bedrijf houden. Maar wat hebben ze nodig? En wat vraagt dat van jou? Dat lees je in dit artikel.

Wat is generatie X?

Generatie X (Gen X) is de generatie die geboren is tussen 1956 en 1970. Gen X’ers maakten in hun jonge jaren de oliecrisis van de jaren zeventig mee. Net als de economische crisis in de jaren tachtig. Ze werden volwassen in de tijd van de Koude Oorlog, de kernwapenwedloop en milieurampen. Ook zagen ze de eerste computers verschijnen.

Welke andere generaties zijn er?

Generatie X staat natuurlijk niet op zichzelf. Elke 15 jaar is er een nieuwe generatie, met haar eigen kenmerken. Sinds het begin van de 20e eeuw is het gebruikelijk om de generaties in te delen. De tijdvakken willen nog wel eens verschillen. Maar over het algemeen zijn dit de verschillende generaties, volgens de indeling van de Nederlandse generatie-expert Henk Becker (generatietijdlijn):

• 1925-1940: de stille generatie
• 1941-1955: de babyboomers
• 1956-1970: generatie X (generatie Nix, digital immigrants)
• 1971-1985: de pragmaten
• 1986-2000: generatie Y (millennials)
• 2000-2015: generatie Z (digital natives)
• 2016-tot nu: generatie Alpha (AI-natives)

In dit artikel baseren we ons op deze indeling. Al is het goed om te weten dat er ook andere indelingen bestaan met net andere tijdvakken.

Waarom heet generatie X ook wel de 'verloren generatie'?

Tijdens het opgroeien zag de toekomst van Gen X’ers er somber uit. Na hun opleiding maakten ze weinig kans op een vaste baan. Had je je diploma gehaald? Dan liep je direct door naar het arbeidsbureau om een uitkering aan te vragen. En aan betaalbare huurwoningen was in die tijd ook een tekort.

Meer tegenslag dan de babyboomers

Door die tegenslag heet Gen X ook wel de verloren generatie. Ook omdat deze generatie het minder goed had dan de groep die eraan voorafging: de babyboomgeneratie. Die groeiden op in tijden van economische vooruitgang en hadden vaak een baan voor het leven. Ook de pragmaten – de generatie ná Gen X – hadden het beter. Ze maakten makkelijker en sneller carrière en hadden het financieel gezien goed.

Generatie X viel er dus tussenin. Het was nét niks. Daarom wordt deze generatie ook wel generatie Nix genoemd.

Generatie X nu

Wie nog werkt van deze generatie is nu (2025) tussen de 55 en 67 jaar oud. De kinderen zijn al een tijd het huis uit of hebben net het nest verlaten. De midlifecrisis is achter de rug. En bij vrouwen is de overgang zo goed als voorbij. Eén maar: generatie X zorgt in de huidige levensfase vaak voor hun (hoog)bejaarde ouders.

Toch hebben Gen X’ers nu de mentale ruimte om gas te geven op het werk. Ook zijn ze fysiek fit en veerkrachtig. Vaak hebben ze een leidinggevende rol of zijn ze senior in hun vakgebied. Gen X’ers zijn in ieder geval de oudste, vaak meest ervaren werknemers binnen het bedrijf.

Wat zijn de kenmerken van generatie X?

Gen X’ers kwamen de donkere tijden te boven. Dat deden ze door elke baan maar aan te pakken, ook al paste het werk niet bij hun opleiding. Bovendien werkten ze hard. Gen X'ers staan dan ook bekend om hun zelfstandigheid en veerkracht. Ze weten goed hun eigen weg te vinden. En durven op zichzelf te vertrouwen.

Wat vindt generatie X belangrijk?

Gen X’ers vinden persoonlijk contact over het algemeen heel belangrijk. Ze zijn van de open communicatie; van mens tot mens. Ook vinden ze loyaliteit belangrijk; ze zijn trouw aan familie en vrienden. Maar ook aan hun werkgever. Werknemers van generatie X zijn dan ook geen ‘jobhoppers’.  

Behoefte aan stabiliteit en zekerheid

Verder houden Gen X’ers minder van verandering. Zekerheid is belangrijk. In geldzaken, maar ook in het werk. Ze hebben meer dan gemiddeld behoefte aan duidelijke doelstellingen. Maar ook een vaste structuur in hun werkweek vinden ze fijn. Net als een werkgever die zijn afspraken nakomt.

Bovendien vinden ze een goed pensioen belangrijk. Ze voelen zich prettig als duidelijk is wat er gebeurt bij ziekte. En willen ruim voldoende verzekerd zijn als ze arbeidsongeschikt worden. Ook maken ze zich sterk voor een goede balans tussen werk en privé.

Generatie X heeft ruimte nodig

Andere belangrijke waarden voor generatie X zijn onafhankelijkheid, vrijheid, eigen initiatief en creativiteit. Het is dus goed om die Gen X’ers wat ruimte te gunnen. En ze af en toe een spreekwoordelijke ‘aai over hun bol’ te geven. Want ook erkenning van en waardering voor hun ervaring vinden ze belangrijk. Net als de mogelijkheid om te groeien en zich door te ontwikkelen.

Wat is het verschil tussen generatie X en Z?

De Gen X’er staat bekend als stabiel. Terwijl de Gen Z’er gevoelig en kwetsbaar is. Een Gen X’er kun je rustig z’n gang laten gaan. De Gen Z’er heeft meer sturing en begeleiding nodig.

Nieuwe technologie: lastig of gemakkelijk?

Op andere vlakken blijft de Gen X’er juist achter bij de Gen Z’er. Werknemers van Gen X zijn digital immigrants. Dat betekent dat ze pas op volwassen leeftijd kennismaakten met computers. Daardoor zijn ze minder snel met nieuwe technologieën dan Gen Z’ers, de digital natives. Die zijn juist opgegroeid in de digitale wereld.

Gen Z’ers zullen bijvoorbeeld sneller doorhebben hoe AI werkt. Of hoe het nieuwe urenregistratiesyteem in elkaar zit. Ze maken handig gebruik van slimme apps en schakelen snel tussen systemen. Tussendoor werken ze ook nog eens de sociale media van je bedrijf bij.

Waarin Gen X en Gen Z botsen

Die combinatie van oud en jong werkt prima samen. Maar het botst als die Gen Z-collega te kritisch is. Of doet of die alles al weet. Gen X’ers vinden dat je waardering moet verdienen, door hard te werken. En dat je niet meteen hoge eisen moet stellen als je net nieuw bent. Of direct je mening geeft.

Waarin Gen X en Gen Z op elkaar lijken

Overeenkomsten zijn er ook. Werknemers van de verloren generatie herkennen zich in de activistische houding van Gen Z. Ooit demonstreerden ook zij tegen oorlog en voor meer woningen. Bovendien snappen beide generaties hoe het is als het tegenzit in je vormende jaren. Ze weten hoe het voelt om op jonge leeftijd minder kansen te ervaren.

Hoe is generatie X op de werkvloer?

Gen X'ers heb je er graag bij in het bedrijfsleven. Ze zijn nuchter, praktisch ingesteld, resultaatgericht en zijn goed in problemen oplossen. Stel: een belangrijk project loopt vertraging op omdat een leverancier uitvalt. Jongere collega’s gaan dan druk overleggen in de groeps-chat. De Gen X’er duikt direct in de feiten. Want die kent de organisatie én de mensen goed. Belt meteen de juiste contactpersoon. En bedenkt een tijdelijke oplossing zodat het werk niet stilvalt.

Het klinkt misschien of Gen X’ers alles in hun eentje doen. Het klopt dat ze uitstekend zelfstandig kunnen handelen. Maar ze zijn ook goed in verbinden. Ze weten hoe belangrijk het is anderen mee te nemen. En zijn van het principe 'samen sterk'.

• Bied stabiliteit en zekerheid Gen X'ers willen weten waar ze aan toe zijn. Geef ze een vast contract als dat kan. Zorg voor goede secundaire arbeidsvoorwaardenen een mooie pensioenregeling. En vergeet ze niet mee te nemen bij grote veranderingen in je bedrijf.
• Geef vrijheid Dit type werknemers vindt een goede balans tussen werk en privé belangrijk. Laat ze bijvoorbeeld meer remote (op afstand) werken. Zodat ze ruimte hebben voor mantelzorg, als dat nodig is.
• Spreek je waardering uit Prijs Gen X'ers om wat ze bereikt hebben. En laat deze harde werkers zien dat ze van grote betekenis zijn voor je bedrijf.
• Stel je coachend op Zit er niet te veel bovenop en geef ze de ruimte zelfstandig hun werk te doen. Zet in op verbindend en coachend leiderschap (bijvoorbeeld volgens de transformationele leiderschapsstijl).
• Communiceer duidelijk Generatie X is graag op de hoogte van wat er speelt in de organisatie. Deel successen en verhalen, als het kan op een persoonlijke manier.
• Bied groei en ontwikkeling Gen X’ers zijn geen grote veranderaars. Maar stilstaan willen ze ook niet. Help ze in de laatste fase van hun loopbaan nieuwe vaardigheden te leren. Zodat ze de jongere collega’s kunnen bijhouden.
• Help Gen X’ers vitaal te blijven Vergroot hun duurzame inzetbaarheid en vitaliteit. En maak gebruik van de generatieregeling.

Generatiemanagement: hoe doe je dat?

Grote kans dat er vier generaties op jouw loonlijst staan. Dus naast Gen X'ers ook pragmaten, Gen Y'ers en Gen Z'ers. Wil je een bedrijf dat klaar is voor de toekomst? Met betere resultaten? Dan investeer je in generatiemanagement. Je zorgt dan dat die verschillende leeftijdsgroepen goed samenwerken.

Verdiep je daarvoor in de kenmerken, levensfasen en culturen van iedere generatie. Wat zijn hun krachten en valkuilen? Hoe vullen ze elkaar aan? Op basis daarvan stel je teams samen en maak je slimme setjes van collega’s.

Zo mix je generaties

Om een voorbeeld te noemen: Gen X'ers hebben als senioren veel kennis en ervaring in huis. In de laatste jaren van hun carrière willen ze die graag delen. Laat ze bijvoorbeeld een jongere collega van Gen Z begeleiden. En moedig aan dat ze samen een klus oppakken of een nieuwe werkwijze uitdenken.

Daarbij brengt de Gen X'er over het algemeen structuur. Ook weet de Gen X'er wat wel of niet past in je organisatie. En hoe je anderen erbij betrekt. De Gen Z’er brengt energie, is niet bang voor verandering en komt met frisse ideeën. Bijvoorbeeld hoe je duurzame materialen en slimme technologie kunt toepassen. Zo combineer je het beste van twee werelden.