Checklist: vergelijk jouw verzuimcijfers met de rest van Nederland

Heb je een zieke werknemer? Dat is vervelend. Toch komt het bij de beste werkgevers voor. Gelukkig heb je invloed op het verzuim binnen je bedrijf. Dat begint met een goed inzicht, in de omvang én oorzaak van het verzuim. Hoe sta jij ervoor, vergeleken met andere bedrijven in jouw branche? En wat kun je doen om fysiek of psychisch verzuim te verkorten en voorkomen? Je leest het in dit artikel.

Stap 1: Krijg inzicht in je ziekteverzuim en vergelijk

Als ondernemer is het belangrijk dat je weet hoe het ervoor staat met het ziekteverzuim binnen je bedrijf. Daarvoor is het handig je verzuimcijfers te vergelijken met andere bedrijven in jouw branche.

In 2024 meldde bijna 52% van de Nederlandse werknemers zich minimaal één keer ziek. Gemiddeld waren zij zeventien dagen afwezig door ziekte. Dat zijn in totaal dus ruim drie werkweken. In ons laatste Trendrapport lees je hier meer over.

Verzuim is niet in elke branche hetzelfde. De hoeveelheid én het type verzuim verschillen. Het maakt bijvoorbeeld uit om wat voor soort werk het gaat. Hieronder vind je de tien branches waarin het verzuim in 2025 het hoogst is:

1. Zorg (8,1%)
2. Waterbedrijven en afvalbeheer (7,3%)
3. Openbaar bestuur en overheidsdiensten (6,9%)
4. Vervoer en opslag (6,8%)
5. Industrie (6,8%)
6. Onderwijs (6,3%)
7. Handel (5,3%)
8. Bouwnijverheid (5,2%)
9. Delfstoffenwinning (5,1%)
10. Verhuur en andere zakelijke diensten (5,1%)

Bron: CBS

Hoe krijg je inzicht in je ziekteverzuim?

Om inzicht te krijgen in het ziekteverzuim binnen jouw bedrijf moet je eerst het verzuimpercentage weten. Dat bereken je als volgt: deel het aantal zieke werknemers door het totale aantal werknemers binnen je bedrijf. Vermenigvuldig dat getal met honderd. Dit is je verzuimpercentage.

Voorbeeld: je hebt 20 mensen in dienst en 2 mensen zijn ziek. 2 gedeeld door 20, keer 100 = 10. Je verzuimpercentage is dus 10%.

Is jouw verzuimpercentage hoger dan het gemiddelde in je branche? En wil je het ziekteverzuim binnen je bedrijf aanpakken? Dan is het goed om uit te zoeken wat de oorzaak van het verzuim is. Heb je juist een lager verzuimpercentage? Dan wil je vast weten wat je kunt doen om dit laag te houden. Verderop delen we onze tips.

Stap 2: zoek uit waarom je werknemers verzuimen

Het is belangrijk om een idee te krijgen waaróm werknemers verzuimen. Want alleen droge cijfers zeggen niet zoveel. Heb je de indruk dat ze zich vooral ziek melden als ze een griepje hebben? Of vermoed je dat er meer aan de hand is? Er zijn allerlei verzuimoorzaken waar je minder snel aan denkt.

Fysiek en psychisch verzuim

Je kunt verzuim indelen in twee groepen: fysiek en psychisch verzuim

Fysiek verzuim betekent dat een werknemer lichamelijk niet in staat is om te werken. Bijvoorbeeld in het geval van griep of een blessure. Bij psychisch verzuim kun je denken aan overspannenheid, burn-out en andere mentale klachten. Het herstel van psychische klachten duurt meestal langer dan herstel van fysiek verzuim: de gemiddelde duur van psychisch verzuim is maar liefst 53 dagen.

Stap 3: maak een plan om verzuim te verkorten en voorkomen

Heb je inzicht in de verzuimcijfers binnen je bedrijf? En een idee welk type verzuim het meest voorkomt? Dan kun je een plan maken om het verzuim te verkorten en voorkomen. Lees hieronder de tips bij hoog, laag, fysiek en psychisch verzuim.

Tips bij hoog verzuim

• Bekijk of je patronen kunt ontdekken.

Zie je bijvoorbeeld meer ziekmeldingen op een specifieke dag? Of zijn werknemers met een bepaalde functie of uit één team vaker ziek? Breng die eventuele patronen in kaart. En stem je aanpak daarop af.

• Ga het gesprek aan.

Nodig je werknemer uit voor een open gesprek. Belangrijk: wees echt geïnteresseerd. Leef je in en luister goed. Bedenk dat het niet voor alle werknemers even makkelijk is om zich open te stellen.

• Stel duidelijke regels op over ziekmelden.

Zorg dat je werknemers weten bij wie, hoe en wanneer ze zich ziekmelden. Bekijk welke manier voor jou als werkgever het beste werkt: bellen, mailen of appen. Houd vervolgens een vinger aan de pols: blijf in contact met werknemers die ziek thuiszitten. Bedenk dat je niet alles mag vragen en vastleggen. Bekijk de checklist met tips.

• Zorg voor werkplezier, gezondheid en ontspanning.

Gezonde mensen die met plezier naar hun werk gaan, verzuimen minder. Vraag werknemers regelmatig hoe het gaat en wat ze nodig hebben. Moedig ook aan dat ze voldoende pauzes nemen tijdens de werkdag. Zo creëer je een bedrijfscultuur die past bij jou en je werknemers.

Tips bij laag of geen verzuim

• Onderzoek waarom je laag of geen verzuim hebt.

Als werkgever heb je soms ongemerkt een positieve invloed op het ziekteverzuim. Vraag aan je werknemers hoe het volgens hen komt dat het verzuim laag of zelfs nul is. Als ze iets waarderen in je bedrijfsvoering: ga hiermee door! Wie weet, kom je door die gesprekken op nog meer ideeën om het werkgeluk van je werknemers verder te vergroten.

• Blijf extra in contact met je werknemers bij veranderingen in je bedrijf.

Komen er nieuwe collega’s bij of wordt het team juist kleiner? Heb je in korte tijd veel nieuwe klanten? Of verandert de koers van je bedrijf? Het kan allemaal gevolgen hebben voor de sfeer en werkdruk. Vraag werknemers regelmatig hoe zij de veranderingen binnen je bedrijf ervaren. En wat ze hierbij eventueel nodig hebben.

• Blijf aandacht besteden aan het voorkomen van verzuim.

Ook bij geen of weinig verzuim is aandacht voor je werknemers belangrijk. Privé- en werkomstandigheden kunnen snel veranderen. Als je regelmatig in gesprek blijft met je werknemers, ben je hiervan op de hoogte.

Tips bij fysiek verzuim

• Richt werkplekken goed in.

Zorg voor voldoende frisse lucht en daglicht. Hierdoor raken je werknemers minder snel vermoeid. Stel bij bureaus de stoel- en beeldschermhoogte goed af. Is er veel lichamelijk zwaar werk? Regel dan bijvoorbeeld tilhulpmiddelen en laat werknemers hun taken afwisselen. Zo belasten ze niet steeds dezelfde spieren.

• Moedig een gezonde leefstijl aan.

Zet bijvoorbeeld een fruitschaal in de kantine, bied een gezonde lunch aan en stel een dagelijkse lunchwandeling voor. Of neem korting op de sportschool op in je arbeidsvoorwaardenpakket.

• Maak klachten bespreekbaar en pak ze vroeg aan.

Moedig werknemers aan om aan de bel te trekken als ze fysieke klachten krijgen. Laat ze dan tijdelijk lichter werk doen, om erger te voorkomen. Je kunt ook preventief een arbodienst of fysiotherapeut vragen om je werknemer te ondersteunen.

Tips bij psychisch verzuim

• Maak werkdruk bespreekbaar.

Houd in de gaten of je werknemers hun werk nog aankunnen. Zorg voor een open en veilige bedrijfscultuur. Dan is het makkelijker in gesprek te gaan als de werkdruk toeneemt. Maak duidelijk wat je van je werknemers verwacht. En wat ze van jou als leidinggevende kunnen verwachten.

• Creëer een prettige werksfeer.

Mensen die zich veilig en gezien voelen, gaan meer ontspannen aan het werk. Als leidinggevende speel je hierin een grote rol. Laat merken dat je je werknemers waardeert. Bijvoorbeeld door regelmatig een compliment te geven.

• Zorg voor genoeg pauzes en herstelmomenten.

Geef zelf het goede voorbeeld. Misschien breng jij je lunchpauze altijd achter de computer door. Of verstuur je op vrijdagavond nog e-mails. Zo moedig je werknemers onbewust aan om dat ook te doen. Zet zelf een gezonde bedrijfscultuur neer.

Tot slot: verzuim kun je niet altijd voorkomen. Wel kan de hoogte van verzuim binnen je bedrijf een signaal zijn. Het is aan jou als werkgever om daar iets mee te doen. Bij Nationale-Nederlanden helpen we je graag op weg. Wil je weten wat we voor je kunnen betekenen? Neem contact op met je adviseur.