10 essentiële duurzaamheidsbegrippen voor verantwoordelijke groei

Als ondernemer wil je het liefst continu groeien. En dat zul je duurzaam moeten doen, want in 2050 streeft Nederland er naar om klimaatneutraal te zijn. Gelukkig gaan duurzaamheid en groei vaak goed samen. Deze tien begrippen over duurzaamheid en het klimaat helpen je op weg.

Je bedrijf heeft een bepaalde invloed op de wereld. Waardoor duurzaam ondernemen steeds meer de norm wordt. Verdiep je als ondernemer in de ins en outs van duurzame groei en je komt tal van nieuwe begrippen tegen. In dit artikel leggen we de tien belangrijkste duurzaamheids-basics uit.

1: Broeikasgassen

Ook wel: greenhouse gasses (GHG)
Om de aarde heen zit een laag lucht: onze atmosfeer of dampkring. Hierin zitten allerlei gassen, waaronder ook broeikasgassen zoals koolstofdioxide (CO2), waterdamp, methaan (CH4), lachgas (N2O) en ozon (O3). Wanneer ze in de juiste verhouding in de lucht voorkomen, zorgen broeikasgassen ervoor dat de aarde op de juiste temperatuur blijft. Helemaal zonder broeikasgassen zou het bar koud zijn: gemiddeld -18 °C. Het probleem is dat we te veel broeikasgassen in de lucht hebben. En dit veroorzaakt onze huidige klimaatcrisis.

2: Broeikaseffect

Broeikasgassen houden dus de warmte van de zon vast. Zo blijft de aarde op temperatuur: het broeikaseffect. Hoe meer CO2 en andere broeikasgassen er in de atmosfeer komen, hoe sterker dit verwarmende effect en hoe hoger de temperatuur op aarde. Er zijn twee redenen waardoor het broeikaseffect in de afgelopen eeuw zo is toegenomen. Enerzijds stoten we, door de verbranding van fossiele energiebronnen zoals aardgas, aardolie en steenkool, veel te veel broeikasgassen uit. Anderzijds zorgt grootschalige ontbossing ervoor dat het koolstofdioxide dat in bomen zit opgeslagen wordt losgelaten, wat het broeikaseffect nog verder versterkt.

3: Klimaatverandering

De toename van de temperatuur leidt tot veranderingen in ons klimaat. De poolkappen smelten, waardoor de zeespiegel stijgt. Het zeewater wordt warmer, wat zorgt dat koraal verbleekt en het leven in zee ontregeld raakt. Het aantal bedreigde dier- en plantsoorten neemt alsmaar toe. Net als de extreme weersomstandigheden: we lijden onder hittegolven, bosbranden en droogte op sommige plekken; zware regenval en overstromingen op andere.

4: Klimaatwet

Met het ondertekenen van het Klimaatakkoord van Parijs is Nederland medeverantwoordelijk voor het beperken van de opwarming van de aarde. Om de doelen van het Klimaatakkoord te behalen, moeten we in 2050 klimaatneutraal zijn. In de Klimaatwet heeft de regering nationale klimaatdoelen vastgelegd.

5: Klimaatneutraal

Ook wel: koolstofneutraal, carbon neutral
Wie klimaatneutraal is, draagt niet meer bij aan de opwarming van de aarde. Dit kan op twee manieren. Allereerst ben je klimaatneutraal bezig wanneer je geen broeikasgassen uitstoot. Je stapt bijvoorbeeld met je bedrijf over op elektrisch rijden, plaatst zonnepanelen op je pand of kiest voor duurzame grondstoffen. Maar ook als je nog wel broeikasgassen veroorzaakt, kun je klimaatneutraal zijn. Je kunt de broeikasgassen díe je uitstoot, namelijk weer uit de lucht halen door ze te compenseren (klimaatcompensatie). Dit kan bijvoorbeeld door bomen te planten of te investeren in algenteelt. Beide plantensoorten halen tijdens het proces van fotosynthese CO2 uit de atmosfeer en slaan het op in de wortels, bladeren, stam en stengels.

Als ondernemer kun je op veel manieren klimaatneutraal te werk gaan. Neem nu ingenieurs- en adviesbureau TAUW. Zij willen de CO2-uitstoot van hun zakenreizen in 2030 tot nul terug brengen. Dit doen ze door te kiezen voor het OV, elektrische bedrijfsauto’s en door de footprint van hun vliegreizen te compenseren.

6: Netto nul

Ook wel: net zero
Streef je naar netto nul, dan ga je nog een stapje verder dan een klimaatneutraal bedrijf. Ook een netto nul onderneming geeft per saldo geen broeikasgassen (meer) aan de atmosfeer af. Worden er toch broeikasgassen uitgestoten, dan moeten ze door middel van compensatie uit de atmosfeer worden gehaald.

So far, so klimaatneutraal. Maar om netto nul status te bereiken moet je hele keten klimaatneutraal zijn, ook je leveranciers en/of verkooppunten. Door netto nul te zijn kunnen we, volgens klimaatwetenschappers, de temperatuurstijging op aarde nog net onder de 2 °C houden. Dit is een van de doelen van het Klimaatakkoord.

7: Duurzaam ondernemen

Ook wel: maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)
Duurzaamheid zit ‘m niet alleen in de uitstoot van broeikasgassen. Een maatschappelijk verantwoord bedrijf zorgt over de hele linie dat het geen negatieve impact heeft op de omgeving – niet op het milieu, maar ook niet op mens of maatschappij. Hoe? Laat bijvoorbeeld je werknemers hybride werken en je verlaagt het aantal kilometers dat zij rijden. Neem een klimaatbudget op in je (groene) arbeidsvoorwaarden en je werknemers kunnen hun eigen woning energie-efficiënter maken. Kies voor duurzaam opgewekte energie, zorg voor een uitstekende pensioenregeling of vervang je kerstpakket door een groene donatie.

Het vraagt enige investering om duurzaam ondernemer te zijn. Toch kun je met verduurzaming ook geld besparen. Bovendien vergroot je met een groen imago de waardering van je klanten. Dit ontdekte Bakker van der Grijn, die zijn overgebleven broden de dag erna met een flinke korting verkoopt . “We gooien minder weg, en mensen vinden het fijn dat we zo met ons restproduct omgaan.”

8: Circulaire economie

Ook wel: kringloopeconomie
In een circulaire economie bestaat geen afval meer. Producten gaan langer mee en worden daarna gerecycled tot nieuwe materialen, in plaats van weggegooid. Zo zijn we zuiniger met onze voorraad natuurlijke grondstoffen en gaat de uitstoot van broeikasgassen omlaag. De circulaire economie is een allround aanpak om de klimaatcrisis te mitigeren.

Ook als ondernemer kun je inzetten op circulariteit. Neem beddenfabrikant Auping, die een circulair matras ontwikkelde om het klakkeloos weggooien van matrassen in ons land – zo’n 1,5 miljoen per jaar – tegen te gaan. Hun innovatieve product kan steeds opnieuw gebruikt worden en past perfect binnen de duurzame ambities van het bedrijf.

9: CO2-voetafdruk

Ook wel: carbon footprint
Je CO2-voetafdruk is het totaal aan broeikasgassen dat je, als individu, huishouden of bedrijf, uitstoot. Je footprint wordt onder andere bepaald door het energieverbruik op je bedrijfslocatie, hoe je met bedrijfsafval omgaat en hoe duurzaam je inkoopt. Je kun je voetafdruk per product of activiteit meten – je vliegreis naar dat zakelijke congres bijvoorbeeld – maar ook voor je hele bedrijf over een heel jaar. Online vind je handige rekentools om je CO2-voetafdruk te berekenen. Vul ‘m eens in; het geeft je inzicht in de impact die jouw bedrijf op het klimaat heeft en je ziet sneller waar je kunt besparen.

10: Klimaattransitie

We kunnen onze ogen niet langer dichtdoen voor klimaatverandering. Sterker nog, er is sprake van een heuse klimaatcrisis. Door onze gewoontes, eigendommen, werkwijzen en verdienmodellen te veranderen, maken we van klimaatverandering onze core business. Deze overstap van wegwerpmaatschappij naar een duurzame, groene wereld, dat is de klimaattransitie.

Toch is verduurzamen niet alleen een kwestie van moeten. Het biedt juist mooie nieuwe kansen tot groei. Bovendien zie je bij ondernemers die al aan het verduurzamen zijn een bevlogenheid ontstaan die inspirerend werkt. Het metselbedrijf Drystack is daar een goed voorbeeld van . Zij maken bakstenen die zonder cement te stapelen zijn, wat grote duurzaamheidsvoordelen oplevert. Ook Nationale-Nederlanden werkt actief aan de eigen klimaattransitie, bijvoorbeeld door steeds meer in klimaatoplossingen, zoals zonne- en windenergieprojecten te investeren. Op deze manier zijn we op weg naar netto nul.