22 juni 2022
Vandaag publiceert het Nibud de resultaten van nieuw onderzoek naar het financiële welzijn van jongeren en de factoren die bepalend zijn voor geldzorgen. Uit het onderzoek, dat onder meer is gefinancierd door Nationale-Nederlanden, blijkt onder meer dat financieel gedrag, zoals de bereidheid om te lenen of sparen, een grote rol speelt. Stress en zorgen om de financiële positie hebben grote impact op het dagelijks leven, ook van jongeren. Betere kennis en vaardigheden versterken positief financieel gedrag. Tegelijkertijd kunnen het beter beschermen tegen ‘verkeerde’ financiële keuzes, zoals schulden maken, en het meewegen van de leeftijd en levensfase door schuldeisers, bijdragen aan het verlagen van geldstress onder jongeren.
Ruim één op de vijf jongeren van achttien tot zesentwintig jaar heeft te maken met ernstige betalingsproblemen. Van alle volwassenen kan 8 procent niet rondkomen, bleek uit eerder onderzoek. In het meest recente onderzoek is gekeken naar de factoren die bepalend zijn voor het financiële welzijn van jongeren. Want jongeren met geldstress en financiële problemen staan bij de start van hun volwassen leven al op achterstand. “De vraag is waarom het de ene jongere wel lukt om zonder geldzorgen te leven terwijl de andere veel geldstress ervaart. Als we dat weten, kunnen we jongeren met geldstress ook beter helpen. Dit onderzoek laat onder andere zien dat kennis en vaardigheden belangrijk zijn, maar ook de houding van jongeren ten opzichte van bijvoorbeeld lenen en sparen.” zegt Cora van Horssen, hoofd Kennisteam van het Nibud.
Fleur Hudig, Head of Corporate Citizenship NN Group: “Dit onderzoek onderstreept nog eens het belang van een goede basis. De combinatie van kennis, vaardigheden en soms een extra helpende hand kan een enorm verschil maken aan het begin van jongeren hun volwassen leven. Nationale-Nederlanden heeft dit onderzoek mogelijk gemaakt als onderdeel van onze ambitie om initiatieven op het gebied van financieel welzijn te ondersteunen. We hopen dat het onderzoek niet alleen het NIBUD, maar ook andere organisaties helpt om het thema nog beter te adresseren.
Het onderzoek van het Nibud maakt duidelijk dat de mate van geldstress vooral samenhangt met verschillende financiële gedragingen, zoals wel of niet kunnen plannen en wel of niet makkelijk lenen. Voor zowel de overheid als financiële dienstverleners liggen daar bij uitstek kansen om geldstress bij jongeren te voorkomen. Zo kunnen kennis en vaardigheden worden versterkt door financiële educatie een vaste plek te geven in het primair en voortgezet onderwijs.
Daarnaast stelt het onderzoek dat het is belangrijk om jongeren te beschermen tegen verkeerde financiële keuzes, zeker als zij rond hun 18e verjaardag meer financiële verantwoordelijkheden krijgen. Hen ontmoedigen om schulden te maken of op afbetaling te kopen, is daarom van groot belang. Het aanvragen van toeslagen of studiefinanciering moet juist eenvoudiger worden. Tenslotte is het noodzakelijk dat private en publieke partijen oog hebben voor de leeftijd van hun klanten bij het aanpakken van financiële problemen. Uit het onderzoek blijkt namelijk ook dat dit met vallen en opstaan gaat, en sommige jongeren daarom meer tijd hiervoor nodig hebben dan andere.
Voor het onderzoek werden bijna 600 jongeren 3 jaar gevolgd, Bij de start van het 3-jarige onderzoek, zaten zij in het laatste jaar van hun mbo-opleiding. Door de ontwikkelingen die zij gingen doormaken, zoals een diploma halen en een eerste baan, was te verwachten dat zij voor een aantal keuzes met financiële gevolgen zouden komen te staan. De onderzoekers van het Nibud en de Universiteit Leiden hebben gekeken naar de invloed van financieel gedrag, financiële vaardigheden, psychologische kenmerken en persoonlijke economische factoren op deze keuzes.
Het onderzoek is uitgevoerd door het Nibud en de Universiteit Leiden onder ruim 3000 jongeren vanaf 16 jaar die in het laatste jaar van hun mbo-opleiding zaten ten tijde van de start van het onderzoek (2018). In een periode van drie jaar (2018, 2019, 2020) vulden deze jongeren driemaal een online vragenlijst in. Voor het werven van respondenten benaderde het Nibudscholen (roc’s), de MBO Raad, JOB, Scholieren.com, een panelbureau en voerden we campagne via sociale media. Aan de eerste onderzoeksronde deden 3.011 respondenten mee. In de tweede ronde vulden nog 938 respondenten de vragenlijst in en tijdens de laatste meting in 2020 beantwoordden nog 595 van hen de vragen. Dit betekent dat 20 procent van de oorspronkelijke groep respondenten drie vragenlijsten heeft ingevuld. De onderzoekers hebben gekeken naar de invloed van financieel gedrag, financiële vaardigheden, psychologische kenmerken en persoonlijke economische factoren op deze keuzes. Dit is financieel mogelijk gemaakt door het ministerie van SZW, het ministerie van OCW en Nationale-Nederlanden.
Nationale-Nederlanden is een financiële dienstverlener die producten en diensten aanbiedt op het gebied van verzekeringen, pensioenen en bankactiviteiten aan ruim 6 miljoen particuliere en zakelijke klanten in Nederland. Al meer dan 175 jaar helpen onze medewerkers mensen zorgen voor wat zij écht belangrijk vinden. Nationale-Nederlanden is onderdeel van NN Group, een internationale financiële dienstverlener actief in 11 landen en toonaangevend in een aantal Europese landen en Japan. NN Group N.V. is genoteerd aan Euronext Amsterdam (NN).